Temel temizlik neleri içerir?
Temizlik her insan için, daha doğrusu sağlığına önem veren her insan için gereklidir. Sağlık, her insan için önemli bir nimettir. Temizliğe din açısından da önem verilmektedir. Öyle ki; Temizlik dinin temel direğidir. Bu onun sözüyle ifade edilir. Bu konuda saymakla bitmeyen daha birçok kelime var. Bazıları hijyenin kimsenin evine girmesine izin vermemek, her yeri temizleyicilerle sürekli silmek ve ellerinde toz bezi ile dolaşarak toz almak olduğunu düşünebilirler ama bu çok zararlıdır. Özellikle temizleyiciler kimyasal olduğu için birçok hastalığa neden olurlar. Sağlık için temizlik yapanların (bayanlar) bu kimyasalları daha az kullanması önerilir.
Temizlik, gereksiz ve zararlı unsurlardan kurtulmak demektir. Temizlik sağlığımıza zarar verecek her türlü pas, toz, kir vb. Bu tür ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar olarak tanımlanabilir.
Sağlığın zararlı ortamlardan korunması için alınan tüm uygulamalar ve temizlik önlemleri hijyen olarak tanımlanır.
Sadece gözle görülür kirlilik olduğunda temizlik yeterli değildir. Örneğin; Uyandıktan sonra yüzün yıkanması temel temizliktir, kıyafetlerin değiştirilmesi ve günlük temizlik uygulamaları da temel temizliktir.
Başkalarının sağlığını, özellikle de kendi sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir. Sadece vücut temizliği değil, her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da temiz olmanın bir gereğidir.
TEMİZLİK VE HİJYENİN ÖNEMİ
Temizlik, sağlığın ilk koşulu ve kuralıdır.
Hijyenin Önemi ve Temel Temizliğin
Hijyenin sağlanmasıyla insanlar, patojen mikroorganizma ve parazitlerden arınmış oldukları için bulaşıcı hastalıkları başkalarına bulaştıramazlar.
Hijyenik Uygulamaların Amaçları:
Vücut salgılarını, atıkları ve geçici mikroorganizmaları vücuttan uzaklaştırarak temizlik sağlamak.
Bireyin gevşemesini, dinlenmesini, gevşemesini ve kas gerginliğini azaltmak için.
Kötü kokuları (ter kokusunu) vücuttan uzaklaştırmak için.
Bireyin genel görünümünü olumlu kılmak, özgüvenini artırmak
Temel temizlik neyle yapılır?
Temizlik çeşitli şekillerde yapılır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz.
- Su ile yıkanarak temizleme,
- silme
- yakılarak Temizleme
- kazıma ve sürtme yoluyla Temizleme
- kurutma ile temizlenmesi
Temizlik Çeşitleri
Fiziksel Temizlik
Yöntemlerde de farklılıklar vardır. Örneğin plastik yüzey ve ahşap yüzey için kullanılan temizleme yöntemi, hastane ve otel odası temizliğinde kullanılan işlemler ve kimyasallar farklılık göstermektedir. Bu nedenle her farklı alan için farklı temizleme işlemlerinin uygulanması gerekmektedir. Yapılan incelemelerde temizlik konusunun beş farklı boyutta yürütüldüğü görülmekte ve bu işlemlerin tamamı yapılırsa alanın tamamen temizlenmesi söz konusudur.
Bunlar;
Kimyasal Temizlik
Fiziksel temizlik: Yüzeyleri toz, çöp, döküntü vb. Görünen kirlerden
temizleyin , Kimyasal temizlik: Yüzeyleri
temizlemek için çeşitli kimyasalların kullanılması, Bakteriyolojik temizlik: Görünmeyen çeşitli patojen (bakteri, mantar ve virüs) mikroorganizmaların temizlenmesi Yüzeylerden hastalık yapabilecek göz, dezenfeksiyon,
Ozmolojik temizlik: Ortamda kokuya neden olan görünen ve görünmeyen kirlerin uzaklaştırılması,
Entomolojik temizlik: Ortamdaki zararlıları önlemek için yapılan temizlik ve kontroldür.
Temizlik tipinin amacına göre gruplandırılması kapsamında sıklıkla vurgulanan bir diğer temizlik türü de hijyendir. Hijyen, bireylerde ve toplumlarda sağlığın korunması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi için gerekli bilgi ve uygulamaları içerir. Bu nedenle gözle görünür temizliğin yanı sıra görünmez mikroorganizmalardan arındırılmış temizlik veya sağlığı tehdit eden tüm unsurlar bu kapsama girmektedir. Yani fiziksel temizlikten entomolojik temizliğe kadar tüm işlemleri yukarıdaki sırada gerçekleştirerek hijyenik temizlik sağlamak mümkündür.
Temel temizlik programı amacına göre veya farklı kriterlere göre hazırlanabilir. Temizlik işleri için hazırlanacak planlamada esas alınacak program kriterleri aşağıda verilmiştir.
Zamana Göre Temizlik Çeşitleri
Program bu kritere göre yapılırken işlerin sıklığı esas alınmakta ve rutin, periyodik veya inşaat temizliği olarak çalışmalar yapılmaktadır.
- İnşaat temizliği,
- Günlük temizlik (rutin),
- Periyodik temizlik.
- Yüzeylere Göre Temizlik Çeşitleri
Burada yapılacak yüzeye göre gruplama temizliği; Malzemeye uygulanacak yöntem, kimyasal madde bu temelde oluşturulur.
Bu amaçla aşağıdaki temizlik türleri vardır:
- Cam temizliği,
- Metal temizliği,
- Plastik yüzeylerin
- temizliği, Ahşap yüzeylerin
- temizliği, Taş yüzey temizliği,
- Kumaş yüzey temizliği,
- Fayans yüzey temizliği,
- Boyalı yüzey temizliği.
Kullanılan Malzemeye Göre
Temizlik işlerinin gruplandırılmasında kullanılan bir diğer kriter, temizlikte kullanılan temel araç ve gereçlerdir. Örneğin kuru temizleme veya ıslak temizlemede kullanılacak ekipman ve temizlik malzemeleri birbirinden çok farklıdır.
Kullanılan malzemeye göre temizlik çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kuru temizleme,
- Nemli temizleme,
- Islak temizleme,
- Vakumlu temizleme,
- Püskürtmeli temizleme,
- Buharlı temizleme.
Çalışma Yöntemine Göre Temizlik Türleri
Bu kriterde çalışanlar belirli bir çalışma şekline yönlendirilir. Özellikle işçilik ücretlerinin belirlenmesinde ve işin daha kısa sürede bitirilmesi gereken durumlarda temizlik işleri bu kritere göre gruplandırılır.
Bu tür temizlik aşağıdaki alt başlıklara ayrılmıştır:
- Geleneksel,
- Blok çalışma,
- Takım Çalışması
Etkili veya başarılı bir temel temizlik programında; Temizliğin süresi, temizliğin zarafeti, temizleme yöntemi, temizleme solüsyonunun sıcaklığı, solüsyonun kullanım süresi, kullanılan temizlik maddesinin türü ve miktarı, kullanılan alet ve ekipmanların kombinasyonu uygun kombinasyonlar önemlidir.
Tüm temizlik faaliyetlerinde aşağıdaki temel işlem kullanılır:
- Görünür kirlerin temizlenmesi
- Gizli kirlerin temizlenmesi
- Yüzeylerin mekanik ve kimyasal korozyondan korunması (değerlerin korunması),
- Yüzeylerin görünümünü iyileştirme (estetik),
- Günlük bakımı kolaylaştırma (maliyet),
- Temizlik, dezenfeksiyon ve bakımın optimum kombinasyonu.